|
||||||||
|
Heraldische Wapenkunde in de Nederlanden |
|||||||
|
||||||||
|
||||||||
Heraldische |
|
|
||||||
De Wapenspreuk |
||||||||
|
||||||||
behoort bij de
Ondergrond |
||||||||
|
||||||||
De wapenspreuk ook wel lijfspreuk, wapenkreet,
motto, devies of legende genoemd. |
||||||||
|
||||||||
|
||||||||
|
|
|||||||
|
|
|||||||
Blazoenering: |
||||||||
|
|
|||||||
|
||||||||
|
||||||||
voorbeeld |
Blazoenering van de Wapenspreuk: |
|||||||
Geschilderd door Piet Bultsma |
Een blauw lint, waarop met gouden letters het
devies "JE MAINTIENDRAI" (Ik zal handhaven). |
|||||||
Frans.
Vertaling: Ik zal handhaven In 1544
erfde de jonge graaf Willem van Nassau de bezittingen van zijn achterneef
René van Chalons, waaronder het prinsdom Oranje. Het geslacht Chalons voerde
als wapenspreuk: `Je maintiendrai Chalons'. Prins Willem van Oranje, zoals
hij zich na de erfenis mocht noemen, nam dit devies over, maar verving
Chalons door Nassau: `Je maintiendrai Nassau'. Dat wil zoveel zeggen als: ik zal
mijn huis Nassau handhaven, ik zal opkomen voor de rechten van mijn geslacht.
Op verschillende afbeeldingen van de prins is dit devies ook vermeld. Herhaaldelijk
gebruikte Oranje het devies in een ruimere betekenis. Zo schreef hij in een
brief uit 1562: Je
maintiendrai la vertu et noblesse Ik zal
handhaven de deugd en adeldom Het slot
van de Apologie van prins Willem van Oranje eindigt eveneens met deze spreuk.
In latere jaren liet hij het `Nassau' helemaal weg, en werd de spreuk eenvoudig
`Je maintiendrai'. De nakomelingen van de prins hielden deze spreuk ook, ook
als ze zelf een eigen wapenspreuk voerden. Sinds 1813 is het de wapenspreuk
van Nederland en komt het dus overal voor waar het rijkswapen is afgebeeld,
of het nu op briefpapier is of op de rijkspontveren over het Noordzeekanaal. Tijdens
de Tweede Wereldoorlog publiceerde L. de Jong in ballingschap in Londen vier
delen over de nazi-tirannie in Nederland onder de titel Je maintiendrai (4 dln.,
Londen: The Netherland Publishing Company, 1941-1944). |
||||||||
|
Ten onrechte is de wapenspreuk geschilderd. Dit is
niet in overeenstemming met het K.B. |
|||||||
|
||||||||
|
||||||||
voorbeeld |
Het
wapen van bisschop Hurkmans |
|||||||
|
|
|||||||
|
Schild: gedeeld; I in sabel een
korenschoof van zeven aren van goud; II in goud een opvliegende adelaar, met
in zijn bek een inktkoker, alles van sabel; een schildzoom van zilver met
twaalf vlammetjes van keel. Het schild
geplaatst op een gouden eenarmig voordraagleliekruis, aangezet met keel, en
overtopt met een hoed en tweemaal zes kwasten, alles van sinopel. Wapenspreuk: IN VIRTUTE
SPIRITUS SANCTI [In de kracht van de H. Geest] |
|||||||
Geschilderd door Piet Bultsma |
|
|||||||
|
||||||||
|
||||||||
wapenspreuk |
motto |
Wählsprüche |
motto |
|||||
|
||||||||
|
|