WAZAMAR

Heraldische Wapenregisters in de Nederlanden

 

 


wp-100-algemeen-1

 

Heraldische
Wapenregisters
in de
Nederlanden

Inhoud
Algemeen
Familienamen

Voor reacties

 

B

Wapen

 

LIEUWEN

 

Beschrijving

Wapenbrief

 

 

 

wp-Lieuwen-300.gif
Lieuwen
 Terschelling (Friesland)

Beschrijving

Schild: Een blauw anker, beladen met een rode dubbele leeuwenkop en boven aan weerszijden vergezeld van twee rode brandhoornschelpen (Murex Brandaris).

Helmteken: Een gouden vuurtoren in de vorm van de Brandaris met een rood koepeltje bovenop, tussen een zilveren vlucht.

Dekkleden: Rood, gevoerd van zilver.

Schildhouders: Een omgewende blauwe waterwolf met gouden kam en staartpunt op drie golven van blauw, zilver, blauw, een staande naakte man van natuurlijke kleur, gekroond, in de linkerhand een drietand op een stok houdende, staande op een groene grond.

Wapenspreuk: [ANIMO LIBERO DIRIGIMUR]
geleid door een vrije geest”

-

 

 

Aannemer:

Jeffrey Pascal Lieuwen, geb. Rhenen 16 augustus 1982, wonende aldaar, zoon van Jan Lieuwen en Evertje Middendorp, voor alle naamdragende nakomelingen van Ruurd Klaasen Lieuwen (1790-1844) en Jan Klaasen Lieuwen (1798-1874). Aannemer stamt af van Lieuwe Cornelis, die te Midsland, Terschelling, op 27 januari 1732 trouwde met Sjoukje Cornelis.

 

Ontwerper:

In 2011 ontworpen door Piet Bultsma.

 

Betekenis:

De aannemer van een wapen geeft de juiste betekenis aan het wapen. Daar alleen de blazoenering overblijft als uitleg van wat er op een wapenschild staat gaat vaak de betekenis door de tijd  heen verdwenen.

 

wpschild-Lieuwen-80
wapenschild
gekleurd

Blazoen: het schild is van zilver. Dit staat symbool voor trouw en is in overeenstemming met het wapenschild van Terschelling. De Franse vorm van het schild is een verwijzing naar de Franse bezetting. De familie Lieuwen dankt immers haar naam aan de invoering van de Burgerlijke Stand op 18 augustus 1811 op laste van de Franse bezetter, Napoleon Bonaparte.

 

Anker: het anker is een verwijzing naar de zeevaart, de familieprofessie van de Terschellingse Lieuwens, en staat tevens symbool voor hoop. De kleur blauw is een verwijzing naar de zee en deze kleur staat tevens symbool voor de wetenschap, waarmee veel Lieuwens begaan zijn.

 

Dubbele leeuwenkop: de leeuwen zijn een verwijzing naar de familienaam. Er is gekozen voor een dubbele leeuwenkop ter verwijzing naar de opsplitsing van de familie, doordat twee familietakken de naam Leeuwen zijn gaan dragen. In overeenstemming met de leeuw op het wapen van Terschelling is de dubbele leeuwenkop rood van kleur. Zowel de leeuwen als de kleur rood staan verder symbool voor de moed van de zeevarende familie.

 

Brandhorenschelpen: de brandhorenschelpen (Latijn: Murex Brandaris) zijn, net als het helmteken, een verwijzing naar het symbool (de Brandaris) van de thuishaven van de familie Lieuwen, Terschelling. Verder staan ze ook voor de teruggetrokken, eigenzinnige en prikkelbare/kwetsbare kant van veel Lieuwens.

 

Helmteken: de vuurtoren van Terschelling, de Brandaris, staat symbool voor het eiland Terschelling en de veiligheid die deze thuishaven voor vele generaties Lieuwens heeft geboden. De vuurtoren op zichzelf staat tevens voor de hoop en de veiligheid die het de zeevaarders biedt op zee.

 

Open vlucht: de open vlucht staat voor de verre reizen die de Lieuwens op zee maakten en hun avontuurlijke aard, waardoor de familie over verschillende continenten verspreid is geraakt.

 

Kleurencombinatie: de kleurencombinatie op het schild (zilver/wit, rood en blauw) is gebaseerd op kleuren die in het wapen van Terschelling gebruikt worden. Verder staat de combinatie symbool voor onze Nederlandse driekleur (de nationaliteit van de familie) en de Franse driekleur (de bezetter aan wie de familie indirect haar achternaam dankt).

 

Schildhouders: de schilddragers staan allebei symbool voor de familieprofessie, de zeevaart. De waterwolf staat voor de negatieve kant van de zee (woest/gevaarlijk), die menig Lieuwen het leven heeft gekost, en is tevens een verwijzing naar de blauwe waterwolf in het wapen van Terschelling. De naakte man met drietand is Poseidon, god van de zee, zoals afgebeeld in de Griekse mythologie. Hij staat symbool voor de positieve kant van de zee (rust/schoonheid/avontuur), de primaire bron van levensvoorziening van de Terschellingse Lieuwens.

Wapenspreuk: de spreuk 'Animo Libero Dirigimur' (Latijn voor: ‘Wij worden geleid door een vrije geest’) staat voor de avontuurlijke aard en de reislust in de familie, en daarnaast voor de karakteristieke eigenzinnigheid van de Lieuwens. Deze spreuk is tevens een eerbetoon aan Jacob Lieuwen (1921-2010), die geen bloedverwante familie is, maar veel heeft betekend voor het genealogisch onderzoek naar de familienaam Lieuwen. Deze spreuk werd gebruikt door het 320 Dutch Squadron RAF, waar hij bij zat, en is gebruikt in zijn overlijdensadvertentie.

- -

Er zijn twee verschillende families Lieuwen van Terschelling. De ene familie stamt af van Jan Jacobs Luwen/Leeuwen – van wie Jacob Lieuwen afstamt –, schoolmeester te West-Terschelling en vermoedelijk geboren rond 1670 te Vlieland, wiens naam in de loop der tijd door plaatselijk dialect is verbasterd tot Lieuwen.
De familie Lieuwen voor wie dit familiewapen bedoeld is, draagt haar naam echter als patroniem (de naam Lieuwe komt binnen de andere familie geheel niet voor) en was een echte zeevaardersfamilie (voor zover bekend waren alle mannelijke Terschellingse familieleden werkzaam als Oostzeevaarder of bij de koopvaardij en zij zijn als zodanig terug te vinden in de Sonttolregisters en de monsterrollen van Amsterdam). Hun oudste gevonden voorvader is Cornelis Lieuwes, geboren omstreeks 1670 te Stortum, Terschelling. Deze familie gebruikte tot aan de invoering van de Burgerlijke Stand op 18 augustus 1811 slechts patroniemen en geen officiële achternaam. Op het desbetreffende moment in 1811 bevonden de vier zonen van Klaas Lieuwes (zoon van Lieuwe Cornelis en kleinzoon van Cornelis Lieuwes) zich in het plaatselijke diaconiehuis te Midsland, Terschelling. Zij droegen tot dan toe slechts het patroniem Klaasen. De diaconieverzorger aldaar was Dirk Jans Lieuwen (nazaat van Jan Jacobs Luwen/Leeuwen).
Bij de verplichte aanname van een achternaam hebben de kinderen van Klaas Lieuwes gekozen voor het patroniem van hun vader. In geval van Klaas zijn dochters – die na het overlijden van vader Klaas niet in het diaconiehuis zijn geplaatst, maar bij hun moeder bleven wonen – is dit dus Lieuwes geworden (dochters Neeltje, Jacoba en Trijntje komen in de archieven ook voor onder de naam Lieuwen). Voor de zonen Ruurd, Douwe, Wouter en Jan, die wel in het diaconiehuis bij Jan Dirks Lieuwen zaten (en dit gegeven is waarschijnlijk van invloed geweest op de naamsaanneming van de jongens!), verwerd het patroniem tot Lieuwen. Douwe en Wouter zijn vanuit het diaconiehuis tewerkgesteld te Sint Jacobiparochie, Het Bildt, Friesland, alwaar hun achternaam verwerd tot Leeuwen. In deze familie dragen dus alleen de nazaten van Ruurd Klaasen Lieuwen en Jan Klaasen Lieuwen de achternaam Lieuwen en het familiewapen is dan ook voor hun nazaten aangevraagd. Aannemer van het familiewapen, Jeffrey Pascal Lieuwen, stamt zelf af van Ruurd Klaasen Lieuwen, geboren op 19 augustus (gedoopt op 22 augustus) 1790 te Midsland, Terschelling, overleden op 16 oktober 1844 op zee (3º43 ZB en 15º12 WL), ter hoogte van het eiland Ascension in de Atlantische Oceaan, aan boord van fregat ‘
Dorothea’, op reis van Batavia naar Amsterdam.

 

Fregat-Dorothea.gif

"E. D. Dekkers (Multatuli) a.b. van Fregat Dorothea in 1839 op de rede van Batavia"
In 2002 in opdracht geschilderd
Schoorsteenstuk in Amelander voormalig (?) huis ouders van Multatuli. Olie op linnen, 50x70

- http://www.demispel.nl/schilderijen/1/pages/dorothea.htm
- http://www.scheepsindex.nl/schip.php?i=3559

 

Bronnen:

-

 

Registratie:

Op verzoek van Jeffrey Pascal Lieuwen.

CBG 01162 (6 december 2011) Wapenbrief

 

Publicaties:

- Genealogie, Tijdschrift voor familiegeschiedenis, Centraal Bureau voor Genealogie, jrg 18, nr 2, juni 2012, blz 44

internet:

- Centraal Bureau voor Genealogie
-
Heraldische Wapens in de Nederlanden

 

Contact:

-

 

 

 

B = Burgerlijk wapen

© WAZAMAR
sinds 1995

 

Hoewel er naar gestreefd is correcte informatie te verschaffen, kan niet worden gegarandeerd dat de informatie op het moment waarop deze is geplaatst na verloop van tijd nog steeds juist is. Aan de inhoud van deze webhalte kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.