De Vereenigde Nederlanden of Zeven Vrye Provinciën
Gesloten in den
Jaare 1579 te Utrecht
in 1773
Beknopte Schets van 's Lands Verdeeling
Provinciën -- Landschappen -- Generaliteits-Landen -- plaatsen op alfabet -- Kaarten -- bronnen
De Provincië Friesland
De
Provincië bestaat uit Drie landschappen:
Oostergoo, Westergoo, Sevenwolden
en de eilanden:
Ameland en Schiermonnikoog
De landschappen, grietenyen, eilanden, steden, dorpen, gehuchten, staten en schansen op alfabet
Oostergoo
2 steden: Leeuwaarden, Hoofdstad van Friesland, en Dokkum
11 Grietenyen:
Leeuwaarderdeel met de dorpen:
Goutum, Teerns, Hufum,
Swichem, Hempens, Wirdum, Jelsum, Medum, Kornium, Britzum, Hyjem, Steens, Finkum.
Ferwerderadeel met de dorpen:
Ferwert,
Bleye, Genum, Hoog Beintum, Reisum, Lichtaard, Wanswerd, Feslum, Nykerk, Hallum, Marrum.
West-Dongerdeel met de dorpen:
Fanum, Raard, Bornwerd, Foudgum, Brandgum, Waaxens, Holwerd, Hantum, Hantumhuisen, Wierum, Tonnaard, Jaure, Nes.
Oost-Dongerdeel met de dorpen:
Aalsum, Jonswier, Wetsens,
Nyewier, Metselwier, Morra,
Anjum, Nykerk, Ljuessens, Paazens, Oostrum, Ee, Engwierum en de Schans Oostmahorn.
Kollum en Nieuw Kruisland, met de dorpen:
Kollum,
Oudwoude, Westergaast, Ausbuir of Lutkewouwde, Kollemerswaag, Burum, Monnikezyl.
Achterkarspelen met de dorpen:
Buitenpost,
Lutkepost, Twyzel,
Gerkesklooster, Strobos, Augustinusgaa (by verkorting Austynsgaa), Zuiderbuisen of Surbuisen, Kooten, Drogeham.
Dantumwoude, Driesum, Wouterswoude,
Akkerwoude, Mormerwoude, Rinsmageest, Birdaard, Sibrandahuisen, Feenwoude,
Roodkerk.
Tjetjerkstradeel met de
dorpen:
Tjetjerk, Giekerk, Oenkerk,
Ryperkerk, Oudkerk, Wyns, Bergum, Hardfegaryp,
Oostermeer, Eestrum, Zuidmeer of Sumeer, Zuidwoude of Suwoude, Garyp, Eernwoude.
Smallingerland met de dorpen:
Zuiderdrachten, Noorderdrachten, Bornbergum, Korteben, Opeinde, Oudegaa, Nyjegaa.
Ydaard, Friens, Rodehuisum,
Abbema, Grou, Egum, Warrega, Warstiens, Wartena.
Rauwerd
of Raard, Deersum, Poppingawier, Terzool, Sibrandabuiren, Urnjum.
Westergoo
8 steden: Harlingen, Franeker, Bolsward, Sneek, Ylst, Workum, Hindelopen,
Staveren.
9 Grietenyen:
Menaldumadeel met de dorpen:
Menaldum, , by
verkorting Menaam, Wioer, Berlikum of Belkum, Beetgum, Englum, Heringa, Marssum, Dronryp, Bayum, Wielsryp, Schingen, Slappeterp, Blssum, Boxum, Deynum
en 't Kasteel Glinstra.
Franekeradeel met de dorpen:
Tjum, Hitzum, Achlum, Midlum, Herbajum, Donjum, Buer, Ried, Peins, Schalsum, Sweins
en 't Kasteel Goslinga.
Barradeel met de dorpen:
Almenum, Wynaldum of Wynaam,
Pietersbierum, Sixbierum, Oosterbierum, Firdgum, Mindersga, Tjemarum, de beroemde Abdy Lidlum, en 't Kasteel Groot Germana.
Het Bilt, bestaande uit het Oude- en Nieuwe Bilt en de Zuidhoek, met
de dorpen:
St. Jacobs Parochie,
St. Anna Parochie, L. Vr. Parochie en de Kastelen Hemmema en Grumbach, eertyds Feudum geheeten.
Baarderadeel met de dorpen:
Baard,
Oosterlittens, Britzwerd, Wiewerd, Bosum, Oosterwierum, Mantgum, Schillaard, Weidum, Jorwerd, Lyons, Beers, Jellum, Hilaard, Huins, Winsum en 't Slot Dekema.
Hennaarderadeel met de dorpen:
Hennaard, Edens, Spannum,
Koebaard, Waxens, Wommels, Hitaart,
Lutke Wierum, Ytens, Ooster End, Wielsryp, Bajum.
Wonseradeel met de dorpen:
Wons, Kornwerd, Suerig, Pinjum, Kimswert, Aarum, Ruigelollum, Hobbema, Witmarsum, Schettens, Schraard, Higtum, Burgwert, Hartwert, Dedgum, Greenterp, Hieslum, Ferwoude, Parrega, Gaast, Pyaam, Idzegahuisen,
Makkum, Allingwier, Exmorre,
Engwier, Langerhou.
Wymbritzeradeel met de
dorpen:
Offingawier,
Lojinga, Goppinga, Gauw,
Scharnegoutum, Tirns, Ysbregtum,
Tjallehuizen, Folsgare, Nyland, Wolsum, Westhem, Abbega, Oosthem, Nyjehuis,
Sandfirde, Oudega, Idzega,
Gaastmeer, Ypecolsga, Woudseind, Smallebrugge, Heeg, Hommerts, Jortryp,
Uitwellingerga, Opperhuizen.
Hemelumer Oudeferd met de dorpen:
Hemelum,
Warns, Scharl, Molkweren, Koudum, en daar omtrent
het Slot Grovestins, voorts: Eelahuizen,
Nyjegaa, Oudegaa, Kouderwoude.
Sevenwolden
1 stad: Sloten
10 Grietenyen:
Gaasterland met de
dorpen:
Mirns, Oude Mardum, Nue Mardum, Sondel, Wykel, Ruigehuizen, Balk, Harig.
Doniawerstal met de
dorpen:
Doniaga, Tjerkgaast, St. Nicolaasgaa, Idskenhuizen, Legemeer, Ter Oele, Langweer, Bomswaag, Gojingaryp, Broek, Ouwster Haule, Ouwster Nyega, Oudouwer.
Haskerland met de
dorpen:
Olde
Haske, Nye Haske, Hasker Horne, Westermeer, Joure, Snikswaag, Haskerdyken.
Akrum, Ter Horne, Ter Kaple,
Akmaryp, Nes, Oude Boorn.
Opsterland met de
dorpen:
Sygerswolde, Ureterp, Olterterp, Beets, Beetserswaag, Duerswoude, Wynjeterp, Gorredyk, Korteswaag, Langeswaag. Op de Grenzen van Groningen de Schans Friesche Paalen.
Gersloot, Tjalebirt, Luinijebirt,
Steenkerk, Ter Band.
Schoterland met de
dorpen:
Oude
Schoot, Nye Schoot, Schoter
Schans, Brongerga, Nyje Brongerga, Katlyk, Nyje Horn, Olde Horn, Schuerga, Hornster Swaag, Rottum, St. Jansgaa, Rotster Haule, Rohel of Nyega, Rotster Gaast, Delstrahuizen. Het heerlyk Vlek
's Heereveen.
Stellingwerf Oosteinde met de dorpen:
Olde
Berkoop, Nyje Berkoop, Makkinga, Donkerbroek,
Schans Breberg, Haule,
Oosterwolde, Vochtele, Langedyk,
Appelsche, Elslo.
Stellingwerf Westeinde met de dorpen:
Beuil, Noordwolde, Finkega, Steggerden,
Peperga, Blesdyk, Spangen, Scherpenzeel, Munnekeburen, Nyje Tryne, Oude Tryne, Sonnega, Oude Lemmer, Nyje Lemmer, Wolwega, Nyje Holtwolde, Olde Holtwolde, Olde Holtpade, Nyje Holtpade, Idzerd.
Lemsterland met de
dorpen:
Lemmer,
Echten, Oosterzee, Eesterga, Follega.
Voor de Friesche
Kust leggen in de Noord-Zee de Twee Eilanden Ameland
en Schiermonnikoog, het water tusschen deze en de vaste Kust word het Wad of de
Wadden genoemd, die zich langs de geheele Noordelyke Kust van Friesland uitstrekken.
Op Ameland
het Slot: Kammega
de dorpen: Hollum, Ballum,
Nes.
Geen
dorpen, maar de gehuchten Westerburen, Hoogdorp, De Dompen, (Oosterburen)