WAZAMAR

Genealogisch Vademecum

Genealogisch
Vademecum

Inhoud
Items

Encyclopedie

A	B	C	D
E	F	G	H
I	J	K	L
M	N	O	P
Q	R	S	T
U	V	W	X
	Y	Z

Trefwoorden

Voor reacties

Encyclopedie

S

schepen, ontstaan uit het middeleeuwse Nederlandse woord sceppen. Een lid (ambtenaar) van een college oordeelvoorstellers, oordeelvinders wat tot hun taak diende op rechtzittingen van het volksgerecht (ding). Dit oordeelvoorstel werd bevestigd door verplicht aanwezige volksgenoten. Later verviel de verplichte bijwoning (dingplicht) door de volksgenoten bij een rechtzitting en stelde het college van schepenen dit vast. In Nederland van de Middeleeuwen tot circa 1795.

schepenbank, het college van schepenen. In de 12e eeuw ontstonden schepenbanken voor vorsten, abdijen, heren en gemeenten. Zij konden in bezit zijn van de rechtspraak en vonnisten in criminele- en civiele zaken, die niet voorbehouden waren aan de vorst. Ook konden zij oordelen in de vrijwillige rechtspraak, waar allerhande overeenkomsten en verbintenissen werden gesloten en geregistreerd.

schildknaap, edelknaap in dienst van een ridder.

schoonbroeder, schoonbroer, zwager, broer van een echtgenoot of echtgenote of de echtgenoot van een zuster.

schoondochter, behuwddochter, echtgenote van een zoon.

schoonfamilie, aangetrouwde familie.

schoonmoeder, behuwdmoeder, moeder van echtgenoot of echtgenote.

schoonouders, schoonvader en schoonmoeder.

schoonvader, behuwdvader, vader van echtgenoot of echtgenote.

schoonzoon, behuwdzoon, echtgenoot van een dochter.

schoonzuster, schoonzus, zuster van een echtgenoot of echtgenote van een broer.

schout, een gerechtelijk ambtenaar in dienst van een vorst, een heer of abdij van in de Middeleeuwen tot circa 1795.
Hij was de voorzitter van de plaatselijke schepenbank (ambacht, stad of dorp) en maande de schepenen om recht te spreken. Na de uitspraak zorgde hij voor de tenuitvoerlegging van het vonnis. Daarenboven waren hem administratieve, politiële en financiële taken opgedragen, zoals toezicht op het onderhoud van wegen, waterlopen en dijken, handhaving van de orde, aanhouding van misdadigers, controle op drankhuizen, lichting van weerbare mannen, publicatie van plakkaten en ordonnanties. Schouten kwamen veel voor in Brabant, Holland, Zeeland, Utrecht en ook in Drenthe. Een aantal van deze schouten, erfschouten of ambachtsheren genoemd, had het ambt in leen gekregen van de vorsten.
In de Republiek der Verenigde Nederlanden (van ca 1600-1795) bleef de schout bestaan als ambtenaar van de gewestelijke staten en van de steden.

sententies, gerechtelijke uitspraken.

september, herfstmaand, Vendémaire, VIIber, 7ber, 7b. Zie ook maanden van het jaar.

sibbe, uit het Nederduits afkomstige aanduiding voor geslacht, familie.

sibbenkunde, onderzoek naar de sibbe, de gezamenlijke verwanten.

specie, klinkende munt, geld.

speciekohier, van 1748 tot 1805 gebruikt als belastingregister van personen welke belast werden over:
- hoofdgeld, door elke inwoner boven een bepaalde welstandsgrens verschuldigd (in 1797 afgeschaft) .
- kinderen tot 12 jaar waren vrijgesteld, terwijl degenen die minder dan 600 caroliguldens bezaten half hoofdgeld moesten betalen.
- schoorsteengeld, ook haardstedengeld, verschuldigd voor elke in gebruik zijnde schoorsteen.
- hoorngeld, verschuldigd door bezitters van koeien.
- paardengeld.
- het middel op de bezaaide landen.

stamboom, een voorstelling van genealogische gegevens in de vorm van een boom. Ontstaan uit de verwantschapsboom van het Romeinse recht die de voorvaderen in de kruin en de nakomelingen in de wortels afbeeldde. Sinds de 12e eeuw komt hij in omgekeerde volgorde voor zodat de nakomelingen de takken en twijgen vormen.

stamhouder, de zoon die het geslacht voor uitsterven (kan) behoeden.

stamhuis, adellijk huis waaruit een vorstengeslacht stamt.

stammoeder, voormoeder waarvan verschillende geslachten afstammen.

Bijvoorbeeld Juliana van Stolberg, waaraan bijna alle Europese vorstenhuizen verwant zijn.

stamouders, oudst bekende voorouders van een geslacht.

stamreeks, een in generaties gerangschikte opgave van iemands wettige voorouders in rechte mannelijke lijn. De nummering begint bij de stamvader.

stamvader, oudst bekende mannelijke voorvader in rechte lijn. Meestal gaf hij zijn naam aan het geslacht.

successiememories, registers van aangifte voor de successiebelasting, en bijgehouden door de Inspecteurs der Registratie en Successie. De aangifte werd gedaan middels een memorie, waarin vermeld: de overledene, waar en wanneer overleden, welke onroerende goederen werden nagelaten, de erfgenamen, waar een testament werd opgemaakt. Te vinden in het Rijksarchief van de jaren 1818-1900.

symbolen en afkortingen, vervangers van geschreven tekst en begrippen.

© WAZAMAR
sinds 1995

Hoewel er naar gestreefd is correcte informatie te verschaffen, kan niet worden gegarandeerd dat de informatie op het moment waarop deze is geplaatst na verloop van tijd nog steeds juist is. Aan de inhoud van deze webhalte kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.

web stats
free website tracker