Heraldische Wapenkunde in de Nederlanden

 

 


wp-100-algemeen-1

 

Heraldische
Wapenkunde
in de
Nederlanden

Intro - Sitemap

 

Voor reacties

 

Heraldiek

 

 

Definitie

Het bestuderen van het ontstaan, de ontwikkeling, het gebruik, het recht en
de
beschrijving van wapens.

 

 

Ontstaan

Uit een afweer (onderscheidings)middel met herkenningssteken van een gemeenschap naar individu.

- Een herkenningssteken (kenteken) van een groep (krijgslieden) en het bij die groep horen was te zien aan een stok met een voorwerp (een dierenfiguur), een vlag, vaan, wimpel waarop kleuren en tekens.

- Een schild als individueel afweermiddel kunnen gebruiken was voor de krijgsman een zaak van leven en dood. Uit deze ervaring nam het schild een ereplaats in bij de krijgslieden.

- Deze kleuren en tekens werden op het schild en andere wapendelen, zoals helm en kleding geplaatst. Bij krijgslieden te paard op de beschermende paardendekens.
Dit om te laten zien bij welke groep men hoorde.

 

 

Ontwikkeling

Bij het overbrengen van berichten aan een andere (tegen) partij (vijand) werd een (wapen) bode of aan- en verkondiger van een (leger) leider (vorst) gebruikt. Deze persoon (heraut) was onschendbaar en diende de herkenningstekens van de andere (tegen) partij te kennen.
Hieruit ontwikkelde zich een vorm van registratie van herkenningstekens van verschillende partijen (eenheden).

 

 

Gebruik

Voor het bevestigen van overeenkomsten werd op of aan de overeenkomst een herkenningsteken (zegel) van beide partijen geplaatst of bijgevoegd.
Dit zegel (herkenningsteken met eventuele kentekens van de groep) was gebonden aan een individu. Aanvankelijk was dit zegel voorzien van een portret 10e en 11e eeuw. Via een portret met handschrift, rang en positie (adel en geestelijkheid), naar een ruiterzegel (ruiter te paard voorzien van het individuele teken op het schild en uitrusting) met een randschrift.
Deze zegels werden voorzien van het te voeren wapen ook gebruikt door:
- vrouwen sinds de 12e eeuw.
- geestelijken, bisschoppen, burgers en ambachtslieden sinds de 13e eeuw
- abdijen en boeren sinds de 14e eeuw.


ruiterzegel van Jan 1 (1299)

 

 

Recht

Van recht het voeren van een (vaste herkenningsteken) wapen was aanvankelijk te verkrijgen door schenking, belenen of kopen van rechten en goederen van een leenheer.
Bij uit nalatenschap van die verkregen rechten en goederen was ook het vaste herkenningsteken (het wapen) aanwezig.
Aan het geërfde wapen werd een
breuk aangebracht om in persoon een onderscheid in de familie (geslacht) te maken (vooral in de 13e en begin 14e eeuw) of nam als oudste het originele wapen over.
Tijdens Philips II werden regels door gewoonten bepaald bij algemeen besluit van 23 september 1595. Daar de Noordelijke Nederlanden Philips II hadden afgezworen werden deze bepalingen daar niet aangenomen. In de Zuidelijke Nederlanden waren deze regels met enkele besluiten een geschreven heraldisch recht tot de afschaffing van de adel en wapens in 1795.
Het recht in Nederland van het voeren van een wapen kan men een gewoonterecht noemen. Wat wil zeggen dat men een bestaand wapen niet mag aannemen en voeren, tenzij men kan aantonen dat men in rechte lijn afstamt van de persoon die het wapen als eerste voerde.
Het aannemen en voeren van een wapen van een nog bestaande familie is strafbaar gesteld in het Burgerlijk Wetboek (art 6:162, voorheen art 1401) als zijnde een onrechtmatige daad.

 

 

Beschrijving
van wapens

Zodanig dat een heraldisch tekenaar zonder navraag dat wapen kan tekenen. Blazoeneren.

 

 

 

Heraldiek
(Nederlands)

Héraldique
(Frans)

Heraldiek
(Duits)

Heraldry
(Engels)

 

 

 

© WAZAMAR
sinds 1995

Hoewel ernaar gestreefd is correcte informatie te verschaffen, kan niet worden gegarandeerd dat de informatie op het moment waarop deze is geplaatst na verloop van tijd nog steeds juist is. Aan de inhoud van deze webhalte kunnen dan ook geen rechten worden ontleend.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



web stats
free website tracker